Արտակարգ իրավիճակների նախարարության փրկարար ծառայության տնօրենի հրամանով հաստատվել են «Որոնողափրկարարական հարցերով միջազգային խորհրդատվական խմբի» (The International Search and Rescue Advisory Group` INSARAG) արտաքին որակավորում անցած հայկական քաղաքային որոնողափրկարարական՝ ՔՈՓ, թիմի հիմնական եւ պահեստային կազմերը: Յուրաքանչյուր կազմում ընդգրկված է 50 փրկարար: Հիմնական թիմի հրամանատարը փրկարար ծառայության փրկարարական ուժերի վարչության հատուկ նշանակության փրկարարական աշխատանքների իրականացման կենտրոնի պետ, փ/ծ փոխգնդապետ Հայկ Նաղդալյանն է, պահեստային թիմի հրամանատարը՝ ԱԻՆ ճգնաժամային կառավարման պետական ակադեմիայի պրոռեկտոր, փ/ծ գնդապետ Գեւորգ Հովակիմյանը: Թիմերում ընդգրկված են փրկարար ծառայության տարբեր ստորաբաժանումների մասնագետներ՝ լեռնափրկարար, բժիշկ, կինոլոգ, քիմիական, կենսաբանական, ճառագայթային, միջուկային աղտոտվածության մոնիթորինգի մասնագետ եւ այլն:
ՏԵՂԵԿԱՆՔ
1985 թվականին Մեքսիկայում երկրաշարժը 10 000 մարդու կյանք խլեց, 1988-ին Հայաստանում երկրաշարժը 25 000 մարդու կյանք խլեց: Երկու դեպքում էլ տուժած երկրներին օգնության ձեռք մեկնեցին շատ երկրներ ու միջազգային կազմակերպություններ: Մարդասիրական այս քայլերը ցույց տվեցին, որ, ցավոք, գոյություն չունեն մեծածավալ աղետների դեպքում միջազգային մարդասիրական օգնության տրամադրման եւ համակարգման ընթացակարգեր եւ խնդիր դրվեց ունենալ ինքնաբավ, սեփական միջոցներով 8-10 օր աշխատող փրկարարական թիմեր, որոնք կգործեն նույն ոճով, ինչը կբարձրացնի փրկարարական աշխատանքների արդյունավետությունը, կհեշտացնի տարբեր երկրներից ժամանած փրկարար ուժերի համագործակցությունը: 1991-ին ՄԱԿ-ի մարդասիրական հարցերի գրասենյակի ներքո ձեւավորվեց «Որոնողափրկարարական հարցերով միջազգային խորհրդատվական խումբ»` The International Search and Rescue Advisory Group (INSARAG): Կարգախոսը՝ «Պատրաստվածություն եւ արձագանքում»: Այսօր աշխարհում տարբեր երկրների ավելի քան 40 թիմ արդեն ստացել է INSARAG-ի արտաքին որակավորում: Սակայն նման բարձր կարգի փրկարարներ ունենալու հարցով հետաքրքրված է ավելի քան 50 երկիր: Շատ երկրներ (Կիպրոս, Հուսատան, Մալթա, Նորվեգիա եւ այլն) թիմեր ձեւավորել են, բայց դեռ չունեն INSARAG-ի արտաքին որակավորում: Շատ երկրներ էլ (Ֆրանսիա, Գերմանիա, Իսպանիա, Ավստրիա եւ այլն) ունեն արտաքին որակավորում ունեցող մեկից ավելի թիմ ու նոր թիմեր են ձեւավորում:
INSARAG-ի չափանիշներին համապատասխան քաղաքային որոնողափրկարարական` ՔՈՓ, թիմ ունենալու Հայաստանի քայլերը սկսվել են 2004 թվականին: 2015 թվականին մեր թիմը հաջողությամբ անցնելով որակավորման վարժանք-քննությունը ստացել է INSARAG-ի արտաքին որակավորում: Սրանից բացի Հայաստանն ունի ներքին՝ ազգային որակավորում ունեցող ՔՈՓ չորս թիմ՝ Շիրակի, Սյունիքի, Լոռու, Տավուշի մարզերում: INSARAG-ի արտաքին որակավորում ունեցող թիմերը հինգ տարին մեկ վերաորակավորվում են: Հայկական ՔՈԹ թիմի վերաորակավորումը նախատեսված է այս տարի՝ 2020 թվականին:
Արամ ԶԱՔԱՐՅԱՆ
Լուսանկարը՝ Վահրամ ԱՎՈՅԱՆԻ
