ՀՀ արտակարգ իրավիճակների նախարարության իրավանախորդ արտակարգ իրավիճակների վարչությունը ստեղծվել է 1991-ին, իսկ արագ արձագանքման առաջին փրկարարական ջոկատը՝ 1997-ի սեպտեմբերի 4-ին: Ու հենց այս պատճառով էլ արտակարգ իրավիճակների աշխատակցի օրը նշվում է սեպտեմբերի 4-ին:
Այս տարի տոնը նշվում էր հանրապետության նախագահի, բարձրաստիճան այլ պաշտոնյաների, օտարերկրյա հյուրերի մասնակցությամբ: Տոնի առիթով պարգևներ ստացան բազմաթիվ փրկարարներ:
«ԱԻՆ-ը կարևորագույն դերակատարություն ունեցավ վերջին շրջանի արտակարգ պատահարներին՝ բռնկված հրդեհներին արձագանքելու միջոցառումները կազմակերպելու և համակարգելու գործում: Շատ կարևոր էր այն հանգամանքը, որ այս մարտահրավերներին դիմագրավելու համար արագ համադրվեցին մեր տրամադրության ներքո եղած պետական և անգամ մասնավոր գործիքները: Ծառայողական գործունեության այս մակարդակը վկայում է ԱԻՆ-ի ոչ միայն մասնագիտական ու գործառական, այլև բարոյահոգեբանական բարձր պատրաստվածության մասին»,- շնորհավորական ուղերձում նկատեց ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանը:
«Ի դեմս ԱԻՆ համակարգի, ժողովուրդը տեսնում է իր կողքին կանգնած, պատրաստակամ, անընդհատ զարգացող և ընդլայնվող պետական մարդասիրական կառույց, ինչը մեծ պատասխանատվություն է, և պատրաստ ենք անել առավելագույնը մեր հանդեպ բնակչության և երկրի ղեկավարության ունեցած վստահությունն արդարացնելու ու հավատը ամրապնդելու համար»,- ասաց արտակարգ իրավիճակների նախարար Դավիթ Տոնոյանը:
«Փրկարարի ծառայությունը աստվածաշնչյան «Սիրեցէք զմիմեանս» պատգամի արտացոլումն է»,- ասաց Հայ Առաքելական Եկեղեցու Արարատյան Հայրապետական թեմի առաջնորդական փոխանորդ Նավասարդ արքեպիսկոպոս Կճոյանը:
Դավիթ Տոնոյանը ներկայացրեց ԱԻՆ անելիքների չորս հիմնական ոլորտային ուղղություն.
- Մեծացնել աղետների ռիսկի գիտակցումը,
- Ծագող ռիսկերը հաղթահարելու համար ուժեղացնել աղետների ռիսկի պետական կառավարումը,
- Դիմակայունության հզորացման համար ներդրումեր աղետների ռիսկի նվազեցման ոլորտում,
4.Ավելի արդյունավետ արձագանքում, վերականգնում, վերակառուցում՝ բարելավելու համար աղետներին պատրաստվածությունը:
1991-ին միայն Սեյսմիկ պաշտպանության ազգային ծառայության եռահարկ շենքում տեղակայված գերատեսչությունն այսօր երեք մասնաշենքի, մեծ շարահրապարակի, կանաչապատ տարածքների ամբողջություն է: Նախարարությունը հագեցած-համալրված է որակյալ մասնագետներով ու ժամանակակից գույք-տեխնիկայով: Անցած 26 տարում արտակարգ իրավիճակների նախարարությունը բազմաթիվ ձեռքբերումներ է ունեցել: Ներկայացնենք դրանց մի մասը:
1.Հայաստանը Քաղաքացիական պաշտպանության միջազգային կազմակերպության, հիդրոօդերևութաբանության համաշխարհային կազմակերպության և միջազգային այլ կառույցների լիիրավ անդամ է:
- Հայաստանն ունի ՄԱԿ-ի մարդասիրական հարցերի համակարգման գրասենյակի ներքո գործող Որոնողափրկարարական հարցերով միջազգային խորհրդատվական խմբի (The International Search and Rescue Advisory Group. INSARAG) չափանիշներին համապատասխան որոնողափրկարարական հինգ թիմ:
3.Արտակարգ իրավիճակների նախարարությունը սերտ և արդյունավետ համագործակցում է միջազգային կառույցների (ՄԱԿ, Եվրամիություն և այլն) և շատ երկրների հետ (Ճապոնիա, Շվեյցարիա, Լեհաստան և այլն):
4.Ձևավորվել են ճգնաժամային կառավարման մարզային կենտրոններ: Դրանք մշտապես վերազինվում և կատարելագործվում են:
- Ստեղծվել է «Հայ-ռուսական մարդասիրական արձագանքման կենտրոն»:
6.Համալրվում է սեյսմիկ պաշտպանության ազգային ծառայության դիտացանցը: Այսօր ծառայությունն իր տրամադրության տակ ունի սեյսմիկ, հեռաչափական, ռադոնաչափական, Էլեկտրամագնիսաչափական, հիդրոերկրադինամիկական, երկրաքիմիական, գրունտների ուժեղ շարժումների գրանցման, իոնոսֆերային դիտարկումների և այլ կայաններ: Դրանց քանակը մշտապես ավելացվում է: Կայաններ կան նաև Արցախում:
7.Ընդունվել է «Աղետների ռիսկի կառավարման ազգային ռազմավարություն» և գործողությունների ծրագիր:
8.Հայաստանում ներդրվել է ազդարարման միասնական համակարգ, որը մշտապես կատարելագործվում է:
9.Զարգանում է փրկարարական կամավորական շարժումը: Բազմաթիվ համայնքներում ստեղծվել են կամավոր փրկարարների ջոկատներ՝ մոտ 600-ը՝ մոտ 6000 երիտասարդների ներգրավմամբ: Պարբերաբար անցկացվում են հանրապետական մրցույթներ, մեր կամավորները մասնակցում են այլ պետություններում անցկացվող առաջնություններին:
10.Հայաստանի սահմանային անցակետերում (Լոռի, Տավուշ, Սյունիք) ստեղծվել են քիմիական, կենսաբանական, ճառագայթային արագ արձագանքման խմբեր, որոնք հագեցած են ժամանակակից տեխնիկայով:
11.Անվտանգության մշակույթ ձևավորելու և աղետակայուն հասարակություն ունենալու համար հրատարակվել և հրատարակվում են բազմաթիվ գրքեր ու աշխատություններ, կազմակերպվել և կազմակերպվում են վերապատրաստման հարյուրավոր դասընթացներ:
Արամ ԶԱՔԱՐՅԱՆ
Լուսանկարները՝ Վահրամ ԱՎՈՅԱՆԻ
